ഒരിക്കല് ജ്ഞാനോദയ ചിന്തകനായ ജോണ്ലോക്ക് മനുഷ്യമനസ്സ് ജനനസമയത്ത് ഒരു ശൂന്യമായ സ്ലേറ്റാണെന്നും ഇന്ദ്രിയാനുഭവങ്ങളാല് എഴുതപ്പെടാന് തയ്യാറാണെന്നും പറഞ്ഞു. വിഷ്വല് വിവരങ്ങള് പ്രോസസ്സ് ചെയ്യുന്ന രീതിയെ സ്വാധീനിക്കുന്നതിലൂടെ നമ്മുടെ ആഗ്രഹങ്ങള് പോലും നമ്മള് കാണുന്നതിനെ ബാധിക്കും. ഉദാഹരണത്തിന്, ആ എന്നതിനെ അക്ഷരമായോ 13 എന്ന അക്കമായോ വ്യാഖ്യാനിക്കാവുന്ന ഒരു അവ്യക്തമായ കണക്ക് അവതരിപ്പിക്കുമ്പോള്, ഒരു പഠനത്തില് പങ്കെടുത്തവര്, അഭികാമ്യമല്ലാത്ത ഫലങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നവ കണ്ടതായി പഠനങ്ങള് തെളിയിക്കുന്നു. അതായത് ഒരു അവസ്ഥയെ തന്നെ വ്യത്യസ്ത രീതിയില് വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നതായി കാണപ്പെടുന്നു.
മോട്ടിവേറ്റഡ് പെര്സെപ്ഷന് എന്നു വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഈ പ്രതിഭാസം പതിറ്റാണ്ടുകളായി മനഃശാസ്ത്ര ഗവേഷണത്തില് പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. തീര്ച്ചയായും, നമ്മുടെ അവബോധത്തില് നാം വിഭാവനം ചെയ്യുന്ന ലോകം അതു യഥാര്ത്ഥത്തില് എന്താണെന്നതിന്റെ കൃത്യമായ പ്രതിനിധാനം അല്ല. നമ്മുടെ ധാരണ പലപ്പോഴും പക്ഷപാതപരവും തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതും ഒത്തു ചേരാവുന്നതുമാണ്.
ദൃശ്യങ്ങള് നമ്മുടെ തലച്ചോറിലേക്ക് വേഗ ത്തില് വിവരങ്ങള് കൈമാറുന്നു. അവ നമ്മുടെ വികാരങ്ങളെ ഉണര്ത്തുന്നു. പഠിക്കാനും ഓര്മ്മി ക്കാനും അവ നമ്മെ സഹായിക്കുന്നു.
പക്ഷേ, തീരുമാനങ്ങള് എടുക്കാനുള്ള നമ്മുടെ കഴിവിനെ ദൃശ്യങ്ങള് സ്വാധീനിച്ചേക്കാമെന്നു നിങ്ങള്ക്കറിയാമോ?
നമ്മള് കാണുന്ന കാര്യങ്ങള് നമ്മള് ചിന്തിക്കു ന്നതിനെയും ചെയ്യുന്നതിനെയും ബാധിക്കുമെന്ന് പഠനങ്ങള് കണ്ടെത്തിയിരിക്കുന്നു.
തീരുമാനങ്ങള് എടുക്കുന്നതില് ദൃശ്യങ്ങള് എങ്ങനെ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നുവെന്ന് ഈ പഠനങ്ങള് കാണിക്കുകയും ഫോട്ടോകള്, വീഡിയോകള്, ഗ്രാഫിക്സ് എന്നിവയ്ക്ക് നടപടിയെടുക്കാന് ആളുകളെ സ്വാധീനിക്കുന്നതില് പങ്ക് ഉണ്ടെന്ന് ഓര്മ്മിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
വിഷ്വലുകള് നിങ്ങള്ക്കായി തീരുമാനങ്ങള് എടുക്കാന് നിങ്ങളുടെ തലച്ചോറിനെ പ്രേരിപ്പി ക്കുന്നു:
മിഷിഗണ് സ്റ്റേറ്റ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ ഗവേഷകര് വിശ്വസിക്കുന്നു, 'കാണാന് ഉത്തരവാദിയായ തലച്ചോറിന്റെ ഭാഗം മുമ്പ് വിശ്വസിച്ചിരുന്നതി നേക്കാള് ശക്തമാണ്.'
വിഷ്വല് ഉത്തേജനത്തിന്റെ ഒരു പരമ്പരയില് മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ ഏതൊക്കെ ഭാഗങ്ങള് സജീവമാണെന്നു പരിശോധിച്ച ഒരു പഠനത്തില്, വിഷ്വല് കോര്ട്ടെക്സിന് തലച്ചോറിന്റെ 'ഉയര്ന്ന തലത്തിലുള്ള' മേഖലകള് പോലെ തീരുമാനങ്ങള് എടുക്കാന് കഴിയുമെന്ന് അവര് കണ്ടെത്തി.
പഠനത്തിനു മുമ്പ്, ഉയര്ന്ന തലത്തിലുള്ള പ്രവര്ത്തനങ്ങള്ക്ക് പേരുകേട്ട അസോസിയേഷന് കോര്ട്ടെക്സ് തിരഞ്ഞെടുപ്പുകള് നടത്തുന്നതിന് പ്രാഥമികമായി ഉത്തരവാദിയാണെന്ന് കരുതപ്പെ ട്ടിരുന്നു. വിഷ്വല് കോര്ട്ടക്സാകട്ടെ, വിഷ്വല് വിവരങ്ങള് പ്രോസസ്സ് ചെയ്യുന്നതിനുള്ള താഴ്ന്ന-തലത്തിലുള്ള, സങ്കീര്ണ്ണമല്ലാത്ത ചുമതലയ്ക്ക് ഉത്തരവാദിയായിരുന്നു. നിങ്ങള് എന്താണ് കാണുന്നത് എന്ന് അതു തലച്ചോറിന് വിശദീക രിക്കും.
എന്നാല് ചിത്രങ്ങളെ വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നതിനേക്കാള് കൂടുതല് നിയന്ത്രിക്കുന്നത് വിഷ്വല് കോര്ട്ടക്സാണെന്ന് അവരുടെ പഠനം കണ്ടെത്തി. യഥാര്ത്ഥ വിഷ്വല് കോര്ട്ടക്സിന് തീരുമാനമെടുക്കാനുള്ള ശക്തിയുണ്ട്. എന്തുകൊണ്ടാണ് നമ്മള് കാണാന് ആഗ്രഹിക്കുന്നത് കാണാന് നാം ചായ്വ് കാണിക്കുന്നത്? നേച്ചര് ഹ്യൂമന് ബിഹേവിയറില് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച സമീപകാല ഗവേഷണം നമ്മുടെ പ്രചോദനങ്ങളും ആഗ്രഹങ്ങളും എങ്ങനെ രണ്ട് പക്ഷപാതങ്ങള്ക്ക് കാരണമാകുമെന്നു തെളിയിക്കുന്നു: ഒരു പെര്സെപ്ച്വല് ബയസ് (നമ്മുടെ പ്രചോദനങ്ങള് നമ്മുടെ ധാരണകളില് മുകളില് നിന്ന് താഴേക്ക് സ്വാധീനം ചെലുത്തുമ്പോള്) ഒരു പ്രതികരണ പക്ഷപാതം (നാം കാണാന് ആഗ്രഹി ക്കുന്നത് കാണുന്നുവെന്ന് റിപ്പോര്ട്ടുചെയ്യുന്നു). സ്റ്റാന്ഫോര്ഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെ ഗവേഷ കരുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള പഠനം, ഈ പക്ഷപാതങ്ങള് നമ്മുടെ ധാരണകളെ എങ്ങനെ ബാധിക്കുന്നു വെന്ന് പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നു. ഈ വിധിന്യായങ്ങളെ നയിക്കുന്ന ന്യൂറോകമ്പ്യൂട്ടേഷണല് മെക്കാനിസങ്ങള് ഇത് നിര്ദ്ദേശിക്കുന്നു.
നമ്മുടെ മസ്തിഷ്കം എന്ത് കാണണം എന്നത് സ്വയം തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു.
പഠനത്തിനു മുമ്പ്, അസോസിയേഷന് കോര്ട്ടക്സാണ് ഈ തീരുമാനമെടുത്തതെന്ന് കരുതി. എന്നാല് ഈ വ്യാഖ്യാനത്തെനയിക്കുന്നത് വിഷ്വല് കോര്ട്ടക്സാണെന്നു പഠനം കാണിക്കുന്നു.
'നമ്മുടെ മനസ്സിന്റെ കണ്ണില് ചിത്രം സൃഷ്ടിക്കു ന്നതിനുള്ള ലളിതമായ പ്രകടനത്തിന്, കാണുന്ന തിന് ഉത്തരവാദിയായ തലച്ചോറിന്റെ ഭാഗം, തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിന് സമാനമായ എന്തെങ്കിലും ചെയ്യാനുള്ള കഴിവായി മാറുന്നു...'
ആശയവിനിമയത്തിന്റെ വികാസത്തോടെ, വൈവിധ്യമാര്ന്ന മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ നമ്മെ വശീക രിക്കുകയും മത്തുപിടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സന്ദേശങ്ങളുടെയും ചിത്രങ്ങളുടെയും വൈവിധ്യം നമ്മെ തുടര്ച്ചയായി സ്വാധീനിക്കുന്നു. അവയില് പരസ്യം, അതിന്റെ തന്ത്രപരമായ കുതന്ത്രങ്ങള്, നമ്മുടെ വികാരങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്ന വില്പനയുടെ ആകര്ഷകമായ ആകര്ഷണവലയ ത്തിലേക്ക് നമ്മളെ കൊണ്ടു പോവുന്നു. ഇതു കൂടുതല് ദൂരവ്യാപകമായ മാറ്റങ്ങള് സൃഷ്ടിക്കു ന്നത് കുട്ടികളില് ആണ്. കാരണം അവരുടെ ചിന്താ ശക്തിയും ബുദ്ധിയും ഇപ്പോഴും വികസിച്ചുകൊണ്ടി രിക്കുന്നു.
ഏകദേശം 12 വയസ്സ് വരെ അവരില് വിമര്ശനാ ത്മക ചിന്ത വികസിച്ചിട്ടില്ലാത്തതിനാല് കൂടുതല് പരസ്യങ്ങളുടെ ആകര്ഷണത്തിന് അവര് വിധേയരാവുന്നു.
പലവിധത്തില് ദൃശ്യങ്ങള് തീരുമാനമെടുക്കുന്ന തില് സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. വ്യത്യസ്ത രീതികളില് പ്രവര്ത്തിക്കാനും ചിന്തിക്കാനും, നമ്മള് പോലും അറിയാതെതന്നെ നമ്മുടെ പെരുമാറ്റങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാനും അവര്ക്ക് കഴിയും. നമ്മുടെ ആഗ്രഹങ്ങളും ലക്ഷ്യങ്ങളും നമ്മുടെ ജീവിതത്തില് അനിഷേധ്യമായ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നു. ഗവേഷണം തെളിയിക്കുന്നതു പോലെ, ഈ സ്വാധീനങ്ങള് നമ്മുടെ അറിവ്, വികാരങ്ങള്, പെരുമാറ്റം എന്നിവയെ മാത്രമല്ല, അക്ഷരാര്ത്ഥത്തില്-നാം ലോകത്തെ എങ്ങനെ കാണുന്നു എന്നതിനെയും കളങ്കപ്പെടുത്തുന്നു.
ലോകത്തെ കാണാന് നിങ്ങള് എങ്ങനെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു എന്നതാണ് നിങ്ങളുടെ കാഴ്ച പ്പാട്. കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള നിങ്ങളുടെ വീക്ഷ ണവും അഭിപ്രായവും നിങ്ങള് നിര്മ്മിക്കുന്ന രീതി യാണിത്. നിര്ഭാഗ്യവശാല്, നിങ്ങള്ക്ക് ചുറ്റും നടക്കുന്ന നിരവധി കാര്യങ്ങള് കൊണ്ടും നിരവധി ആളുകള് അവര് എന്താണ് ചിന്തിക്കുന്നതെന്ന് നിങ്ങളോടു പറയുമ്പോഴും സ്വാധീനിക്കപ്പെടുന്നത് എളുപ്പമാണ്. തല്ഫലമായി, നിങ്ങളുടെ ധാരണ വികലമാവുകയും അതു നിങ്ങളുടെ ജീവിതരീ തിയെ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യും.
കണ്ണ് ലോകത്തിന്റെ ജാലകമാണെന്നും ലോകത്തെയും നമ്മെത്തന്നെയും അറിയാനുള്ള പ്രധാന മാര്ഗമാണെന്നും എപ്പോഴും ഓര്ക്കുക. കണ്ണുകള് എല്ലാം കാണുന്നു, എന്നാല് എന്താണ് കാണേണ്ടതെന്ന് മനസ്സ് നമുക്കു കാണിച്ചുതരുന്നു. വ്യക്തമായ കാഴ്ചകള് എന്നും വ്യക്തതയുള്ള കാഴ്ചപ്പാടുകള് സമ്മാനിക്കുന്നു.
ഡോ. അരുണ് ഉമ്മന്
Senior Consultant Neurosurgeon
VPS Lakeshore Hospital
Kochi