അവയവദാനം സാഹോദര്യത്തിന്‍റെ പ്രകടനം

കവർ സ്റ്റോറി

അവയവദാനം സാഹോദര്യത്തിന്‍റെ പ്രകടനം

ഫോര്‍ട്ടിസ് ഹെല്‍ത്ത്കെയറിന്‍റെ മനോഹര മായ ഒരു പരസ്യം ഉണ്ട്. മുറിയില്‍ വാതില്‍ അടച്ചിട്ടു മകന്‍റെ ഫോട്ടോയിലേക്കു നോക്കി അവന്‍റെ ചുവന്ന ഹെഡ്സെറ്റ് വച്ച് ഇരിക്കുന്ന ഒരു അമ്മ. വാതിലില്‍ അച്ഛന്‍ തട്ടി വിളിക്കുമ്പോഴും പുറത്തേക്കു വരാന്‍ വിസമ്മതിച്ച് ആ അമ്മ മുറിക്കുള്ളില്‍ തന്നെ ഇരിക്കുന്നു. സാവകാശം മുറി തുറന്ന് അച്ഛന്‍ അകത്തു വരികയും 'അവളെ നീയൊന്നു കണ്ടു നോക്ക്' എന്ന് പറയുകയും ചെയ്യുമ്പോള്‍ സമ്മതിക്കാനാ വാതെ അമ്മ അവിടെ തന്നെ ഇരിക്കുകയാണ്. അടുത്ത നിമിഷം തന്നെ കോളിങ് ബെല്ലിന്‍റെ ശബ്ദം കേള്‍ക്കുന്ന അച്ഛന്‍ വാതില്‍ തുറക്കുമ്പോള്‍ ഒരു പെണ്‍കുട്ടി വാതിലിനു മുന്നില്‍ നില്‍ക്കുന്നതായാണ് കാണുന്നത്. അവളുടെ കൈയില്‍ ഒരു ബോക്സും ഉണ്ട്. അകത്തേക്ക് കയറിവരുന്ന അവളെ അമ്മ തികച്ചും മനസ്സില്ലാമനസ്സോടെ ആണ് എതിരേല്‍ക്കുന്നത് തന്‍റെ കൈയിലിരുന്ന ബോക്സ് അവള്‍ അമ്മയുടെ നേരെ നീട്ടുകയാണ്. അത് മേടിച്ചു നോക്കുമ്പോള്‍ അതിന്‍റെ മുകളില്‍ 'സ്നേഹപൂര്‍വ്വം സ്വന്തം മകന്‍' എന്നൊരു ലേബല്‍ കാണുന്നു. ആകാംക്ഷയോടെ തുറന്നു നോക്കുമ്പോള്‍ ഒരു സ്റ്റെതോസ്കോപ് ആണ് അതിന്‍റെ അകത്തു നിന്നും കിട്ടുന്നത്.

അമ്മ അതെടുത്തു ചെവിയില്‍ വെക്കുകയും മറുഭാഗം ആ പെണ്‍കുട്ടിയുടെ ഹൃദയത്തിനോട് ചേര്‍ത്തുവെക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. വികാരനിര്‍ ഭരമായ ആ നിമിഷത്തില്‍ പൊട്ടിക്കരയുന്ന അമ്മയോട് അവള്‍ പറയുന്ന വാക്കുകള്‍ ആണ് ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയം: "ഇനി എപ്പോള്‍ വേണമെങ്കിലും അമ്മക്ക് മോനോട് സംസാരിക്കാമല്ലോ."

വെറുമൊരു പരസ്യം മാത്രമാണെങ്കിലും അവയവ ദാനത്തിന്‍റെ മനോഹാരിത അത്രയധികം ഉയര്‍ ത്തിക്കാട്ടിയ ഒരു പരസ്യചിത്രമായിരുന്നു അത്. ഇനിയൊരിക്കലും തിരികെ വരാത്ത തന്‍റെ മകന്‍റെ ഹൃദയമിടിപ്പ് വീണ്ടും കേള്‍ക്കുമ്പോള്‍ ഒരു അമ്മക്ക് ഉണ്ടാവുന്ന വികാരം പറഞ്ഞറിയിക്കാനാവാത്ത താണ്. ജീവന്‍റെ ആ തുടിപ്പ് എന്നും അവര്‍ക്കൊരു ആശ്വാസം തന്നെയായിരിക്കും എന്നതില്‍ സംശയം വേണ്ട.

അവയവദാനത്തെ കുറിച്ച് കൂടുതല്‍ അറിയാം. അവയവദാനം നമുക്കേവര്‍ക്കും തീര്‍ത്തും സുപരിചതമാണ്. ഓഗസ്റ്റ് 13-നു ലോക അവയവദാന ദിനമായി നമ്മള്‍ ആഘോഷിക്കുന്നു. അവയവദാനം എന്നത് ഒരു വ്യക്തിയുടെ അവയവങ്ങള്‍ അയാള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ അവള്‍ മരിച്ചതിനുശേഷം അല്ലെങ്കില്‍ ജീവിച്ചിരിക്കുമ്പോള്‍ തന്നേ മറ്റൊരു വ്യക്തിയി ലേക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുന്നതിനു വേണ്ടി ശേഖരിക്കു ന്നതാണ്. അവയവങ്ങള്‍ നല്‍കുന്ന വ്യക്തിയെ ദാതാവ് (Donor) എന്നും അവയവം സ്വീകരിക്കുന്ന വ്യക്തിയെ സ്വീകര്‍ത്താവ് (Recipient) എന്നും വിളിക്കുന്നു. മസ്തിഷ്ക മരണം സംഭവിച്ച ഒരു ദാതാവിന്, ശരീരത്തിലെ അവയവങ്ങളുടെ തകരാര്‍ അവസാന ഘട്ടത്തിലായി കഷ്ടപ്പെടുന്ന എട്ട് ആളു കളുടെ ജീവന്‍വരെ രക്ഷിക്കാനാകും. അവയവ ദാനം ദാതാക്കളെക്കാളും സ്വീകര്‍ത്താക്കളെ കൂടുതല്‍ സ്പര്‍ശിക്കുന്നു. ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റേഷന്‍ ആവശ്യമുള്ളവരെ സ്നേഹിക്കുകയും പിന്തുണ യ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കുടുംബങ്ങള്‍, സുഹൃത്തു ക്കള്‍, സഹപ്രവര്‍ത്തകര്‍, പരിചയക്കാര്‍ എന്നിവ രെയും ഇത് ബാധിക്കുന്നു. കൂടാതെ ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റി നുശേഷം അവരുടെ പുതുക്കിയ ജീവിതവും മെച്ചപ്പെട്ട ആരോഗ്യവും ഉറപ്പുവരുത്തുന്നു.

അവയവദാനം പലപ്പോഴും ജീവിതത്തില്‍ രണ്ടാമത്തെ അവസരം എന്നാണ് അര്‍ത്ഥമാക്കു ന്നത്. ഹൃദയം, കരള്‍, വൃക്കകള്‍, ശ്വാസകോശം, പാന്‍ക്രിയാസ് തുടങ്ങിയ സുപ്രധാന അവയവങ്ങള്‍ തകരാറിലാകുന്നവര്‍ക്ക് അവയെ മാറ്റിവയ്ക്കാ വുന്നതാണ്. പല സ്വീകര്‍ത്താക്കള്‍ക്കും സാധാരണ ജീവിതശൈലിയിലേക്ക് മടങ്ങാന്‍ ഇത് അനു വദിക്കുന്നു. കോര്‍ണിയ മാറ്റിവയ്ക്കല്‍ കൊണ്ട് വീണ്ടും കാണാനുള്ള കഴിവ് വ്യക്തിക്ക് സമ്മാ നിക്കപ്പെടുന്നു.

വിവിധ തരത്തിലുള്ള അവയവദാനങ്ങള്‍ എന്തൊക്കെയാണ്?

രക്തബന്ധമുളള ദാതാക്കള്‍ (Live related Donor)
ജീവിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരാള്‍ രക്തബന്ധമുളള മറ്റൊരു വ്യക്തിക്ക് മാറ്റിവയ്ക്കുന്നതിനായി ഒരു അവയവം (അല്ലെങ്കില്‍ അവയവത്തിന്‍റെ ഒരു ഭാഗം) ദാനം ചെയ്യുമ്പോള്‍ Live related transplant നട ക്കുന്നു. ജീവനുള്ള ദാതാവിന് മാതാപിതാക്കള്‍, മക്കള്‍, സഹോദരന്‍ അല്ലെങ്കില്‍ സഹോദരി, മുത്തശ്ശി അല്ലെങ്കില്‍ പേരക്കുട്ടി പോലുള്ള ഒരു കുടുംബാംഗം ആകാം അവയവം ദാനം ചെയ്യുന്നത്.

ജീവനുള്ള അവയവദാതാക്കള്‍ക്ക് ഒരു വൃക്ക, ഒരു ശ്വാസകോശം അല്ലെങ്കില്‍ കരള്‍, പാന്‍ ക്രിയാസ്, അല്ലെങ്കില്‍ കുടല്‍ എന്നിവയുടെ ഒരു ഭാഗം ദാനം ചെയ്യാന്‍ കഴിയും.

ലൈവ് ബന്ധമില്ലാത്ത അവയവദാനം: ( Live unrelated Donor)
സ്വീകര്‍ത്താവുമായി വൈകാരികമായി ബന്ധമുള്ള ഒരു നല്ല സുഹൃത്ത്, ഭാര്യ, ബന്ധു, അയല്‍ക്കാരന്‍ അല്ലെങ്കില്‍ അമ്മായിയപ്പന്‍ അല്ലെ ങ്കില്‍ ഒരു തരത്തിലും ബന്ധമില്ലാത്ത ആളുകളില്‍ നിന്നുമുള്ള അവയവദാനത്തെ ലൈവ് ബന്ധ മില്ലാത്ത അവയവദാനം എന്നതുകൊണ്ട് അര്‍ത്ഥ മാക്കുന്നു.

മരിച്ച വ്യക്തിയില്‍ നിന്നുള്ള അവയവദാനം (cadaver organ donation)
ടെര്‍മിനല്‍ രോഗം മൂലം പ്രവര്‍ത്തന ക്ഷമമല്ലാതാവുന്ന അവയവങ്ങളുള്ള രോഗികളില്‍ മരിച്ചു പോയ ഒരു വ്യക്തിയുടെ അവയവദാനം കൊണ്ടു അയാളുടെ ജീവന്‍ രക്ഷിക്കാനാവുകയും ജീവിതനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്താന്‍ സാധിക്കു കയും ചെയ്യുന്നു. കഴിഞ്ഞ രണ്ട് പതിറ്റാണ്ടുകളായി അവയവമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയകള്‍ ക്രമേണ മെച്ചപ്പെടുകയും കുട്ടികളിലും യുവാക്കളിലും മികച്ച ഫലങ്ങള്‍ നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നു. വൃക്ക മാറ്റിവയ്ക്കല്‍, ഡയാലിസിസിന് വിധേയരായി ജീവിക്കുന്ന രോഗികളുടെ ജീവിതനിലവാരം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. കരള്‍, ഹൃദയം, ശ്വാസകോശം എന്നിവയുടെ ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റുകള്‍, ചികിത്സ കൊണ്ട് മാറ്റാനാവാത്ത രോഗങ്ങളുള്ള രോഗിക ളുടെ ജീവന്‍ രക്ഷിക്കാന്‍ സഹായകരമാകുന്നു. അവയവ മാറ്റിവയ്ക്കല്‍ പരിപാടികളുടെ പ്രവര്‍ത്തനം ക്രമാനുഗതമായി വളരുകയാണ്, എന്നാല്‍ അവയവദാനങ്ങളുടെ തോതില്‍ ലോക രാജ്യങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ വലിയ അന്തരമുണ്ട്. ആഗോ ളതലത്തിലുളള ആവശ്യങ്ങള്‍ നോക്കുമ്പോള്‍ ഇപ്പോഴും അവയവദാനത്തിന്‍െറ തോത് വളരെ കുറവാണ്. വികസിതവും സമ്പൂര്‍ണവുമായ ആരോഗ്യ പരിപാലന സംവിധാനങ്ങള്‍ക്ക് അവയ വമാറ്റിവയ്ക്കല്‍ അത്യാവശ്യമാണ് എന്ന് എടുത്തു പറയേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.

അവയവമാറ്റ ശസ്ത്രക്രിയകളുടെ ക്ലിനിക്കല്‍ പ്രാധാന്യം രോഗിയുടെ നിലനില്‍പ്പിലെ സ്വാധീനം, രോഗാവസ്ഥയുടെ കുറവ്, തൊഴില്‍ ജീവിതത്തിന്‍റെ പുരോഗതി, ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റ് ജനസംഖ്യയുടെ ആഗോള ജീവിതനിലവാരം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാ നമാക്കി വിലയിരുത്താവുന്നതാണ്.

അവയവം മാറ്റിവയ്ക്കലിനെ സംബന്ധിച്ചുള്ള ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകള്‍ ഒന്ന് നോക്കാം -

-രാജ്യത്തുടനീളം അവയവങ്ങളുടെ ലഭ്യത ക്കുറവ് മൂലം ഓരോ വര്‍ഷവും ഏകദേശം 5 ലക്ഷം പേര്‍ അവയവമാറ്റം നടക്കാതെ മരിക്കുന്നു.

- കാത്തിരിക്കുന്ന ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റുകളുടെ എണ്ണവും ലഭ്യമായ അവയവങ്ങളും തമ്മില്‍ വലിയ അന്തരമുണ്ട്.

-നിരാശാജനകമായ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കു കള്‍, കൂടുതല്‍ ആളുകള്‍ അവരുടെ അവയവങ്ങള്‍ ദാനം ചെയ്യേണ്ടതിന്‍റെ അടിയന്തര ആവശ്യകത യ്ക്ക് ഊന്നല്‍ കൊടുക്കുന്നു; അവയവങ്ങളുടെ തകരാര്‍ മൂലം വീര്‍പ്പുമുട്ടുന്ന ആളുകളുടെ ജീവന്‍ രക്ഷിക്കുക എന്നതാണ് മുഖ്യ ലക്ഷ്യം.

- ഒരു അവയവദാതാവിന് തന്‍റെ നന്നായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന അവയവങ്ങള്‍ ദാനം ചെയ്യുന്ന തിലൂടെ 6-8 ജീവനുകള്‍ രക്ഷിക്കാന്‍ കഴിയും.

ആര്‍ക്കാണ് അവയവദാതാവാകാന്‍ കഴിയുക?
പ്രായം, ജാതി, മതം, സമുദായം, നിലവിലുള്ള അല്ലെങ്കില്‍ മുന്‍കാല ആരോഗ്യസ്ഥിതി എന്നിവ പരിഗണിക്കാതെ ആര്‍ക്കും അവയവദാതാവാകാം.

അവയവദാന പ്രക്രിയ എപ്രകാരം?
ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകള്‍ അവയവ ദാതാക്കളാകാന്‍ രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും, വളരെ കുറച്ച് ദാതാക്കള്‍ അവയവദാനം അനുവദി ക്കുന്ന രീതിയില്‍ കടന്നുപോകുന്നു. അവയവദാന പ്രക്രിയയെക്കുറിച്ചുള്ള ചില വിശദാംശങ്ങള്‍ താഴെ പറയുന്നവയാണ്:
ഒരു ദാതാവായി രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യണം
ദേശീയ / സംസ്ഥാന രജിസ്ട്രിയില്‍ പേര് രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്യുകയും നിങ്ങളുടെ കുടുംബത്തെ അറിയിക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ട് ദാതാവാകാ നുള്ള നിങ്ങളുടെ സമ്മതത്തോടെയാണ് അവയ വദാന പ്രക്രിയ മിക്കപ്പോഴും ആരംഭിക്കുന്നത്. അന്തിമഘട്ടത്തില്‍ രോഗമുള്ള ഒരാളുടെ ജീവന്‍ രക്ഷിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്ന ആദ്യപടിയാണിത്.

ബ്രെയിന്‍ ഡെത്ത് ടെസ്റ്റിംഗ്
രോഗി ചികിത്സയോടും ബാഹ്യ ഉത്തേജന ത്തോടും പ്രതികരിക്കുന്നില്ലെങ്കില്‍, മസ്തിഷ്ക മരണം സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന് നിര്‍ണ്ണയിക്കാന്‍ ഡോക്ടര്‍മാര്‍ നിരവധി പരിശോധനകള്‍ നടത്തും. മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിച്ച ഒരു രോഗിക്ക് മസ്തി ഷ്ക പ്രവര്‍ത്തനമില്ല, സ്വന്തമായി ശ്വസിക്കാന്‍ കഴിയില്ല. മസ്തിഷ്കമരണം മരണമാണ്, അത് മാറ്റാനാവാത്തതാണ്. മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിച്ച രോഗികള്‍ക്ക് മാത്രമേ അവയവദാതാക്കളാകാന്‍ കഴിയൂ.

ഒരു രോഗിക്ക് മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവി ച്ചതായി ആരാണ് സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നത്?
നിരവധി ഡോക്ടര്‍മാരുടെ പാനല്‍ ആണ് മസ്തിഷ്കമരണം സ്ഥിതീകരിക്കേണ്ടത് എന്ന് സര്‍ക്കാര്‍ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. പാനലില്‍ ഇവര്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു:
- ആശുപത്രിയുടെ ചുമതലയുള്ള ഡോക്ടര്‍ (മെഡിക്കല്‍ സൂപ്രണ്ട്)
- ഉചിതമായ അതോറിറ്റി നിയമിച്ച ഡോക്ടര്‍മാരുടെ പാനലില്‍ നിന്ന് നാമനിര്‍ദ്ദേശം ചെയ്യപ്പെട്ട ഡോക്ടര്‍.
- ഉചിതമായ അതോറിറ്റി നിയോഗിച്ച പാനലില്‍ നിന്ന് ന്യൂറോളജിസ്റ്റ്/ന്യൂറോസര്‍ജന്‍/ഇന്‍റന്‍സിവിസ്റ്റ് നോമിനേറ്റ് ചെയ്യും.
രോഗിയെ ചികിത്സിക്കുന്ന ഡോക്ടര്‍ എന്നിവരാണ്.

മസ്തിഷ്കമരണത്തിന് ശേഷം ഏതൊക്കെ അവയവങ്ങള്‍ ദാനം ചെയ്യാം?
കോര്‍ണിയ, ഹൃദയം, കരള്‍, വൃക്കകള്‍, കുടല്‍, ശ്വാസകോശം, പാന്‍ക്രിയാസ് തുടങ്ങിയ സുപ്ര ധാന അവയവങ്ങള്‍ 'മസ്തിഷ്കമരണം' സംഭ വിച്ചാല്‍ ദാനം ചെയ്യാന്‍ കഴിയും.

അംഗീകൃത സംഭാവന
മരിച്ചയാള്‍ അവരുടെ രജിസ്ട്രിയില്‍ ദാതാ വായി രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്തിട്ടുണ്ടോ എന്ന് ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ അധികാരികള്‍ പരിശോധിക്കുന്നു. ഇന്ത്യയില്‍, അവയവദാനത്തിന് കുടുംബത്തിന്‍റെ സമ്മതം നിര്‍ബന്ധമാണ്, അവസാന വാക്ക് അവരുടേതാണ്.
രോഗി, ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റ് നടത്തുന്ന ആശുപത്രിയില്‍ രജിസ്റ്റര്‍ ചെയ്തിട്ടുണ്ടാവണം.

രോഗിയെ അതിനു ശേഷം വെയിറ്റിംഗ് ലിസ്റ്റില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നു.

മസ്തിഷ്കമരണം സംഭവിച്ച ആളില്‍ നിന്നുള്ള അവയവം ലഭ്യമാകുമ്പോള്‍, രോഗിയെ അറിയിക്കുന്നു.

പൊരുത്തപ്പെടുത്തല്‍ പ്രക്രിയ
അവയവം മാറ്റിവയ്ക്കുന്നതിന് വൈദ്യശാസ്ത്ര പരമായി അനുയോജ്യമാണോ എന്ന് ആരോഗ്യ വിദഗ്ധര്‍ നിര്‍ണ്ണയിക്കുന്നു. അവയവം മാറ്റിവയ്ക്കു ന്നതിന് അനുയോജ്യമായ സ്വീകര്‍ത്താവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുത്താന്‍ സഹായിക്കുന്നതിന് വിവിധ പാരാമീറ്ററുകളില്‍ പരിശോധനയുടെ ഒരു നീണ്ടനിര തന്നെ നടത്തുന്നു.

അവയവങ്ങള്‍ വീണ്ടെടുക്കുന്നു
അവയവങ്ങള്‍ നീക്കം ചെയ്യുമ്പോള്‍ ഡോക്ടര്‍ മാര്‍ അതീവശ്രദ്ധ പുലര്‍ത്തുന്നു. ഒട്ടുമിക്ക അവയവങ്ങള്‍ക്കും താഴെ പറയുന്നതുപോലെ പരിമിതമായ ആയുസ്സ് ഉണ്ട്:
ഹൃദയം: 4-6 മണിക്കൂര്‍
കരള്‍: 12-24 മണിക്കൂര്‍
വൃക്ക: 48-72 മണിക്കൂര്‍
ഹൃദയം-ശ്വാസകോശം: 4-6 മണിക്കൂര്‍
ശ്വാസകോശം: 4-6 മണിക്കൂര്‍
അവയവം നീക്കം ചെയ്ത ശേഷം, ശസ്ത്രക്രിയാ വിദഗ്ധര്‍ അതിനെ കൃത്രിമമായി പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുന്ന ഒരു യന്ത്രവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.

അവയവങ്ങളെ എങ്ങനെ ട്രാന്‍സ്പോര്‍ട് ചെയ്യാം
വീണ്ടെടുക്കപ്പെട്ട അവയവവും സ്വീകര്‍ത്താവും തമ്മില്‍ ഒരു വിജയകരമായ ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റിനായി ഏകോപിപ്പിക്കുന്നതിന് സര്‍ജിക്കല്‍ ടീമുകള്‍ രാപകലില്ലാതെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നു. ചില സന്ദര്‍ഭങ്ങ ളില്‍, ഒരു അവയവമാറ്റത്തിനായി ഒരു 'ഗ്രീന്‍ കോറിഡോര്‍' തന്നെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്നു. ആംബുല ന്‍സിന് വേണ്ടി സൃഷ്ടിച്ച ഒരു പ്രത്യേക റോഡ് റൂട്ടാണിത്, മാറ്റിവയ്ക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ള അവയവം നിശ്ചിത സമയത്തിനുള്ളില്‍ നിര്‍ദിഷ്ട ആശുപത്രി യിലെത്തിക്കുന്നതിനു വേണ്ടിയാണിത്.

മരണശേഷം എപ്പോഴാണ് അവയവങ്ങള്‍ നീക്കം ചെയ്യുന്നത്?
കൃത്രിമമായി രക്തചംക്രമണം നടത്തുമ്പോള്‍ മസ്തിഷ്കമരണം നിര്‍ണ്ണയിച്ചതിനുശേഷം അവയവങ്ങള്‍ എത്രയും വേഗം നീക്കം ചെയ്യണം. 12 മുതല്‍ 24 മണിക്കൂറിനുള്ളില്‍ അവയവങ്ങള്‍ നീക്കം ചെയ്യാം.

ദാതാക്കളെ വിലയിരുത്തുന്നതിന് എന്തെങ്കിലും മാനദണ്ഡങ്ങള്‍ ഉണ്ടോ? അവയവദാനത്തിന്‍റെ സുരക്ഷ എപ്രകാരം?
അവയവദാതാക്കളെ അവരുടെ ആരോഗ്യം, ഏതെങ്കിലും സാംക്രമികരോഗങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യം, അവരുടെ അവയവം ദാനം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ശാരീരികക്ഷമത എന്നിവ വിലയിരുത്തുന്നതിന് വിപുലമായി പരിശോധിക്കുന്നു. രക്തഗ്രൂപ്പ്, ഇമ്മ്യൂണോളജിക്കല്‍ സ്റ്റാറ്റസ്, മെഡിക്കല്‍ എടുത്തത് തുടങ്ങിയ ചില പരിശോധനകള്‍ എന്നിവ കൂടാതെ ട്രാന്‍സ്പ്ലാന്‍റ് ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്ക് ദാതാക്കളുടെ ടിഷ്യു പൊരുത്തപ്പെടലും സ്വീകര്‍ ത്താവുമായുള്ള അനുയോജ്യതയും പ്രധാനമാണ്.

മെഡിക്കല്‍ ബോര്‍ഡ് അംഗീകരിച്ചാല്‍ മാത്രമേ അവര്‍ക്ക് ദാനം ചെയ്യാന്‍ അനുമതി ലഭിക്കൂ..
അതിനാല്‍ അവയവങ്ങള്‍ സ്വീകരിക്കുന്നത് സുരക്ഷിതമാണ്.
അവയവങ്ങള്‍ ദാനം ചെയ്യുന്നതില്‍ കുടുംബ പിന്തുണ പ്രധാനമായിരിക്കുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്?
തീരുമാനം കുടുംബവുമായോ അടുത്ത ബന്ധുക്കളുമായോ ചര്‍ച്ച ചെയ്യേണ്ടത് പ്രധാന മാണ്. കാരണം, അടിയന്തര സാഹചര്യമോ അനിഷ്ടസംഭവങ്ങളോ ഉണ്ടായാല്‍ ആദ്യം ബന്ധപ്പെടുന്നത് കുടുംബത്തെയായിരിക്കും. അവരുടെ അനുമതി വാങ്ങിയ ശേഷം മാത്രമേ അവയവങ്ങള്‍ വീണ്ടെടുക്കാന്‍ ഡോക്ടര്‍മാര്‍ക്ക് കഴിയൂ. നിങ്ങളുടെ തീരുമാനത്തെക്കുറിച്ച് നിങ്ങളുടെ കുടുംബത്തിന് അറിയാമെങ്കില്‍, നിങ്ങളുടെ ആഗ്രഹങ്ങള്‍ നിങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്ന രീതിയില്‍ നടപ്പിലാക്കും.

പോപ്പ് ഫ്രാന്‍സിസ് പറഞ്ഞത് എത്രയോ അന്വര്‍ത്ഥമാണ്: "അവയവദാനം എന്നത് സാമൂഹിക ഉത്തരവാദിത്തത്തിന്‍റെ ഒരു പ്രവൃത്തി മാത്രമല്ല, എല്ലാ പുരുഷന്മാരെയും സ്ത്രീകളെയും ഒരുമിച്ച് ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന സാര്‍വത്രിക സാഹോദര്യത്തിന്‍റെ പ്രകടനമാണ്."
ഒന്നോര്‍ത്തു നോക്കൂ നമ്മുടെ ജീവിതം ദൈവത്തിന്‍റെ ദാനം ആണ്. നമ്മുടെ അവയവങ്ങള്‍ ദാനം ചെയ്യുമ്പോള്‍ അത് തികച്ചും ദൈവികമായി തീരുന്നു. മരണാനന്തര ജീവിതം അതാണ് അവയവ ദാനം കൊണ്ട് അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നത്.

ഡോ. അരുണ്‍ ഉമ്മന്‍
Senior Consultant Neurosurgeon
VPS Lakeshore Hospital, Kochi